19 Haziran 2015 Cuma

Kaliforniya 6-Fidanlıklar ve Danışmanlık Sistemi

Kaliforniya'da iki büyük fidanlık gezdik.
İlk gezdiğimiz fidanlık Modesto da Burchell Fidanlığı. Bir diğer fidanlığı Fresno'da bulunuyor. Dededen babaya, babadan oğula geçmiş çok eski bir fidanlık. 70 yılı aşkın bir tecrübesi var. 80 üzerinde patentli çeşidi var. Yıllık 75 milyon adet ağaç satışları var. Burchell'dan fidan alanların %80'i tekrar alıyor. Ben ilk aldığım fidanlıktan bir daha fidan almadım, almamda..  Ama ikinci olarak ölen ağaçlarımı değiştirdiğim fidanlıktan, 2. defa değiştirilecek ağaçları gönül rahatlığında alıyorum. Bu çok önemli.

Burchell Fidanlığında Bademde

NemaguardLovellHansen 536 Hybrid+
NemaredPlum (Marianna 26-24)Cornerstone (PP#21,248)
Guardian® Brand BY520-9
anaçları kullanılıyor.

çeşitleri ise



Bizim gezdiğimiz bu şubesi 4000 dönüm üzeriydi.  Web sayfasında tozlama şekilleri yer alıyor. Yanlarda gördüğünüz -9, -5,+3 vs.. şu anlama geliyor. Non-Pareil merkez çeşit 0 anlamında. -9 demek non-paerilden 9 gün önce açar, +3 demek Non-Pareil den 3 gün sonra açar. Tabii bu verileri yıllardır tuttuklarından bölge bölge net verilere sahipler. Mesela Texas , mission olarak geliştirilmiş burada var. 8 gün sonra açıyor mission non-pareil'den.Bizde olmadığından bilmiyorum ama texas ile non-pareilin tozlanması için aynı dönemde açmaması tozlanma sorunu yaratıyordu. Mission da 8 gün sonra açması tozlamayı kaçırabilir. Ama yine bazı bölgelerde bu erkene gelip denk gelebiliyor. Anaçta ayrı bir etken.

Almond Cross-Compatibility Chart

Anaçlarının yetiştirildiği alanlar, tohumlukları ve aşı aldıkları ağaçlar 4000 dönümün içinde farklı uzak yerlerde dikili. Fidan yetiştirilen parseller, dezenfekte edilip, 2 sene buğday dikiliyor. Sürekli denetim var ve eğer bir hastalık vs gözlenirse üretim yapılmıyor. Zaten eğer hastalıklı veya çeşit yanlışlığı vs yapılırsa ceza alınıyor, hatta üretim lisanları iptal ediliyor. Son derece hassas bir üretim yapılıyor.
Fidanlığı bize gezdiren ve bize bu konularda bilgiler veren Tom Burchell 'a teşekkür ederim.

Diğer gezdiğimiz fidanlık Dave Wilson,

1938 'de kurulmuş bir fidanlık.  yaklaşık 4500 dönümdü.
Anaçları

Nemaguard, Lovell,Atlas™*, Viking™*, Titan, Marianna 26-24, Myrobalan 29C,Hansen 536

Atlas ve Viking bu fidanlığa ait özel çeşitler.
Her fidanlığın kendine ait anaçları v çeşitleri mevcut. Ortak üretilen çeşitler ve anaçlar lisansı ödenerek üretiliyor ve her adet için loyality ödeniyor. 

Dave Wilson çeşitlerine gelince aşağıdaki listede görebilirsiniz.

Independence denilen çeşit bu fidanlığa ait. Başka hiçbir fidancı lisansını ödemeden bu çeşidi üretemiyor.










Bizimle birebir ilgilenen Staycey Anderson'a (sağda) teşekkür ederim. Ayrıca Dave Wilson'ın sahibi Rob Woolley harika birisi. Nasıl tarif edebilirim blmiyorum, bizde derler ya baba adam, belki bu şekilde tarif edebilirim. Ona da çok teşekkür ederim. 
Bu fidanlıkta ortalama yıllık 4 milyon badem fidanı üretiyor ve 3 yılı kapatılmış durumda. Fidan fiyatları ve kalitesi  bizden çok yüksek.
                                                                                                        
Yüksek Ziraat Mühendisimiz Sn.Aydın Lal inceleme yaparken. Aydın Bey'in fidan üretimi konusundaki tecrübelerini dikkatte almaları işlerini ne kadar ciddiyetle yaptıklarını gösteriyor. Özellikle fidan yetiştiriciliği konularında konularda karşılıklı bilgiler verildi. 
Mesela Burchell'a gittiğimizde, atlas anaç sorduk bize direk Dave Wilson'dan almalısınız dedi. Bizde yok o onların patentli anacı denildi. Ayrıca, fidancılar sonuç alınan fidanları öneriyor. Hangi bölgede hangi çeşit fidandan sonuç alacağına göre öneriyor. Elindeki çeşit veya anaç uygun değilse,  doğruyu dikmen için, kendi satmasa bile başka firmaya yönlendiriyor. Bizde elinde ne varsa o en iyisidir vs. 
Fidan alırken, fidancı ile anlaşın size adete göre fidan seçip istediğiniz laboratura göndermeniz için fidan vermesini rica edin ve hastalık testi yaptırın, ücretini de fidancının ödemesini isteyin. Eğer temiz çıkarsa alın. Benim önereceğim özel laboratuarlar, ag-pür izmir, yeditepe nin iyi olduğunu duydum, Laben.. Devletten ise Bornova zirai araştırma enstitüsü ve Batem diyebilirim. Diğerlerini bilmediğimden öneremiyorum. Diğer laboratuarlara haksızlık olmasın. Özel laboratuarlardan Ag-pür den en son çok memnun kaldığımı söylemek isterim. Bornova Zirai Araştırma enstitüsü de müthiş bir ekibe ilgi alakaya sahip. Onlarla çalışmaktan da gerçekten mutlu olduğumu söylemek isterim.
Bu iki fidanlık ilk siparişlerini 2019 sezonundan başlayarak aldığı düşünülürse  yüksek bir fidan üretimi olduğunu görebiliriz. Başka fidanlıklar da var tabii. 
Bu ticaret hacimleri ve gelişimin en önemli nedenlerin biri ticari ahlak tarımın ve sektörün  gelişimin önünü açıyor. İşbirliği kültürü üst seviyede. Ne üretilirse üretlisin, ben de aynısını yapayım vs yerine beraber sektörü nasıl geliştiririz, pazarı büyütmeye odaklılar. 
Robert Woolley, bizi Zaiger'e özel izinle girmemizi sağladı. Zaiger nedir? Dışardan ziyaretçi almıyorlar, özellikle fidancıları. Bence almamakta haklılar, müthiş bir emek var ve çaldırmak istemiyorlar.  Zaiger Tüm meyva çeşitlerinin geliştirildiği, gelecekte daha iyi çeşitler bulunması için çalışma yapan bir araştırma ve geliştirme merkezi. Özel bir şirket. Robert Woolley sayesinde özel rica ile girmemize izin verildi. Tek bir dal, meyva, çekirdek almak, tohum çalmak yasak. Zaten bu ziyaret için özel form doldurduk ve imzaladık. Burda gördüklerimiz konusunda detaylı bilgi yazamayı doğru bulmuyorum. Ar-Ge nin ne demek olduğunu gördüm ve içtenlikle söyleyebilirim çok saygı duydum. 

(Aydın Lal-Mehmet Coka-Robert Wolley-Bora Yücel ve Zaiger ekibi)

-----------------
Danışmanlık sistemi ile ilgili. Her county de UC Davis ekibi var ve badem üzerine, ceviz üzerine vs... her meyva için uzmanlar bulunuyor. Bu uzmanlar maaşlarını devletten alıyor. Ofis, araştırma geliştirme, sekreterya, ofis vs... operasyon giderlerini county ödüyor. İlçe diyebiliriz. Çiftçilerden toplanan vergilerin bir kısmı o bölgedeki danışmanlık giderlerine ayrılıyor. O vergi dilimi başka bir amaç için kullanılmıyor. Eğer danışmanlık için başvurduğunuzda, bahçenizde sorun varsa uzman kişi gelip bahçenize ziyarette bulunuyor. Yardımcı olmaz ise , county den aldığı ücretleri, primi, ar-ge, sekreter, araç vs paketi kesiliyor. Bu uzman sorun karşısında yardımcı oluyor eğer gerekiyorsa diğer countylerdeki uzmanlarla beraber de çalışıyor. Bahçelere doğru, bilimsel çözümler sunuyor. Bir uzmanın bademin bilirim, cevizde üstüme yoktur, kirazdan anlarım, kayısı özel alanımdır vs.... dediğini duymanız imkansızdır. Ceviz hocasına badem derseniz, sizi badem uzmanına yönlendirir. Yorum yapmaz.
Bizde tarımsal anlamda yeni bir yapılanmaya ihtiyaç var. Bizde de konularında uzman olan kişilerin öne çıkması için yapının yeniden kurulması çok önemlidir.

Konularından tam anlamayan ama herşeyi bilen uzmanlarla karşılaşıyoruz ve bunlar ön saflarda yer alıyorlar. Sistemin olmaması bilgili insanların öne çıkmasını engelliyor. Bu tarım üretiminize çok önemli darbe vuruyor.

Diğer ülke üreticileri, uzmanları ile görüşmek bilgi alışverişi yapmak çok faydalı ama sistemi kurmadıktan sonra bu bilgiler, çalışmalar kişisel kalıyor.

Eleştirel olacak ama özellikle o bölgeleri gezmiş, araştırma yapmış bizim uzmanlarımızdan detaylı raporlar, bilgilerin biz üreticilere aktarılmadığını söylemek durumundayım. Bizden giden uzmanların UC Davis'te nasıl çalışmalar yapıldığını ve yapılmadığını, kendilerinin daha çok bildiğini iddia ettiklerini, Kaliforniya'daki  yetkililerden duymak üzücüydü. Zira adamlar daha çok bildiğini vs.. iddia etmiyorlar. Kendi çalışmalarını paylaşıyorlar. Bize oralarda yapılan çalışmaların sonucunda, elde edilen bilgilerin ulaşmaması zaten bunun sağlamasını yapıyor sanırım. Denetim mekanizması gerçekten önemli.
Bizler genel görüşler yazabiliriz, gözlemlerimizi yazabiliriz, hatta teknik konuları da yazmaya çalışıyoruz ama bizim yetkililerin ziyaretler sonrası teknik bilgileri getirmemesi, (yine haksızlık yapmamak adına internetten bulduğum kadarıyla tabii ki), sadece ziyaret gözlemleri yazmalarını eleştirmek zorundayım. Ancak internetten bulamayacaksak nereden bulacağız..Bu bilgiler üreticiler için internette olmalıydı.

Aldığımız teknik bilgileride çalışıyoruz ve uyguluyoruz, ham bilgilerin pek faydası görülmediğinden sonuçlarını aldıkça, farkları gördükçe paylaşacağım. 










Hiç yorum yok:

Yorum Gönder