Mayıs böceği (Melolontha spp.) , haziran böceği (Polyphylla spp) , Kadı Lokması, Manas, TJLB farklı isimler, benzer böcekler, benzer yaşam döngüleri, benzer zararlar ve benzer mücadele....
Bu böceklerin zararı bizim bahçemizde bugüne kadar aldığımız önlemler sonucunda gözlemlenmedi. Son yıllardaki kayıtlara baktığımızda doğru zamanda doğru müdaheleler yaptığımızı düşündük. Bu sene uygulamada bir değişiklik yaptık. Bunun sonucu ilk defa gözlemledik. Eski kayıtlarımızı incelediğimizde sebebin bu yaptığımız değişikliğin sonucu oluştuğu fikrine vardık.
Bu böcekler Mayıs-Haziran aylarında topraktan çıkıp uçuşmaya başlarlar. Bizlerde Hazirandan sonra ürün güvenliği için ilaçlama yapmayız. Böcekler yaz aylarında 2 ay kadar çiftleşip, ağaç köklerine yakın bölgelere yumurta bırakırlar. Bu yumurtalardan larvalar çıkar. Ağustos sonu, eylül aylarında birinci aşama larvalar toprağın 5-10 cm derinliğinde gözlemlenir. Bu yüzden her sene hasattan sonra damlatıcılardan ilaçlama yaparız. Bu larvaları yok eder. Bu sene iki defa yapılan ilaçlamayı dip kurdu önlemi için mayıs ve haziran ayında üstüste uyguladık. Hasat dönemine 90 gün kala uygulama yaptık ve hasat sonrası her zaman yaptığımız bu uygulamayı ilk defa yapmadık. İlacımızı iki dönem için aldık ve erken kullanımla bitirdik.
Eylül ayında yaptığım bahçe ziyaretinde, bir ağaçta diğer ağaçlara nazaran yaprak dökme ve sıkıntı gözlemledik. Bu bölge daha önce dip kurdu bulduğumuz bir alandı. Hatta etkilenen bir ağacın hemen yanıydı.. Etkilenen o Ağaç kök ilaçlaması ve ek hümik asit takviyeleri ile geri dönmüştü. Dolayısıyla köklerde inceleme yaptık. Bu inceleme sonucunda bu ağacın köklerinde manas pupa ve larvalarına rastladık. Bu böcekler 3 evreli larvalara sahhiptir. Birinci evrede larvalar küçük olur, sonraki aşamalarda ise büyür ve daha aşağıya iner. 1,5 metre kadar aşağıya inebilir. Kökleri çok aşağılardan da yiyeblir. Yukarıdayken yukarıdaki saçak köklerden beslenmeye başlar ve aşağıya iner. Bu yüzden ilaçlamalarda ilacı kademe kademe sulayarak aşağıya indirmekte fayda var. İlaçlamayı yaptıktan 3-4 gün sonra suyu daha aşağıya indirmek gerekebilir. Sonra daha aşağıya indir. İlacın etkisi geçene kadar 14-21 gün içinde her kademede bulunan larvalar yokedilir. Zehri alan larvalar okuduğum bazı araştırmalara göre 10 gün içinde ölüyor. Eğer bahçenizde her sene bu böcek zararı gözlemleniyorsa sadece yukarıdaki genç larvaları öldürmeniz ile sonuç alınması zordur.
Halil ile beraber larvalı bölgede ve diğer bölgelerde kazı yaptık. Her yerde bu larvalara rastlamadık. Sadece bir bölgede böcek zararına rastladık, bu bölge aynı zamanda dip kurdu bulduğumuz bölge ile aynı bölge..Bu bölge böceklerce tercih edilen bir alan. Sebebine gelince burası eskiden hayvan gübresi kullanılan, daha kumlu ve yumuşak toprak yapısına sahip bir bölge. Hayvan gübresi ve yumuşak toprak tercih sebebi sonucunu çıkarabiliriz.
Erkekler geceleri ışıklara uçuşurlar. Işıklı tuzaklarla yapılan çalışmalarda %99 Erkek yakalandığı gözlemlenmiş. Dişiler nadir uçuşuyorlar. Çiftleşip toprakta yumurtalarını bırakıyorlar. Çiftleşme dönemlerinde, yani yaz aylarında ağaç etrafındaki deliklere dikkat derim.
Bence meyvacılık yapan herkes bu dönemlerde, eylül aylarında, ağaçlarını ve topraklarını incelemeli. elek yardımıyla topraklarındaki larvaları gözlemlemeli, önlemini almalı zira bu bahçede ilerisi için ciddi verim kaybına yol açacaktır. Biz tüm bu çalışmaları verim dönemini düşünerek çok ciddiye alıyoruz. 3-4 sene sonrasına bu şekilde hazırlanıyoruz. Tarım çok uzun soluklu bir sektördür ve değişkenler çok fazladır.
Şimdi üçünc uygulama yapıldı ve sonuçlarını inceliyoruz. Bahçenin sadece bir bölgesinde gözlemlenmiş olmasını sevindiri buluyoruz ancak bu böceklere karşı önlem almaya önceki yıllardaki gibi devam edeceğiz. Tuzak, kimyasal mücadele, biyolojik mücadele konusunda çalışmalarımız var. 2015 yılında diğer zararlılarla yaptığımız müdadelerde olduğu gibi, kimyasal mücadeleye, tuzaklar ve biyolojik mücadeleyi ekleyerek devam edeceğiz.
Haziran Böceği
Mayıs Böceği
UC Cooperative Extension | Agricultural Experiment Station Kaynağından aldığım bazı görüntüleri paylaşmak isterim.
Kaynak ve Resim:UCANR
Çok derinlere inmiş ve bir ağacı öldürmüş 3. seviye larva araması..
Kaynak ve Resim:UCANR
Yerde bulunan delik örneği.
Kaynak ve Resim:UCANR
Yaşam döngüsü. Sırasıyla, yumurta, Birinci evre, 2. Evre, 3.Evre Pupa ve Yetişkin.
Kaynak ve Resim:UCANR
Soldaki böcek dişi sağdaki ise erkek.
Kaynak ve Resim: UCANR
Bir badem ağacının kalın köklerinin larvalar tarafından yenmesi.
Kaynak ve Resim:UCANR
Amerikada yapılan bir deney, 20 adet larva 60 gün içinde solda görülen kökü %50'den fazlasını yokedebiliyor. Bu şekilde devam ettiğini düşünürsek ağaç ölüyor. Bu larvalar yetişkin olup topraktan çıkana kadar kökleri yiyerek yaşamını sürdürüyor.
BAHÇEMİZDEKİ İLAÇLAMADAN 10 GÜN SONRA
Fotograf: Halil Göktaş
İlaçlamadan 10 gün sonra bahçede kontrol yapmamız gerekiyordu. Bu kontroller sonucunda ölü dişi manas ve ölü larvalar bulduk.
Fotograf: Halil Göktaş
Fotograf: Halil Göktaş
Toprağı elediğimizde 15 cm de ergin dişi manas ölülerine rastladık. 40-50 cm de ile ilaçlamanın işe yaradığını gösteren ölü larvalara rastladık. Bazı forumlarda kullandığımuz Ethopropos etken maddeli ilacın işe yaramadığını yazmışlardı. Biz yaradığını gözlemledik. İşe yaraması için önce toprağı iyice suladık. Sonra danışman ziraat mühendisimizin verdiği dozda kullandık. Toprak ıslak olduğundan ilaç ağacın tüm köklerine ulaştı.
Mayıs ayında yaptığımız toprak ilaçlamalarında anladığımız kadarıyla topraktaki dişileri, hasat sonrasında da yumurtadan çıkan larvalardan ağaç köklerini temizleyebiliyoruz.
