Kaliforniaya -5 Badem Verim

Türkiye'de her yerde önümüze çıkan bu tablonun karşılığını hala göremesemde, bu tablonun kaynağının Kaliforniya olduğunu öğrenmiş olduk.

Daha önce yazdığım yazılarda da bu tabloyu ve verim durumunu eleştirmiştim.

http://turatarimbadembahcesi.blogspot.com.tr/2013/05/badem-verim-tablolari-ve-fiyatlari.html

http://turatarimbadembahcesi.blogspot.com.tr/search?updated-max=2014-08-29T17:29:00%2B03:00&max-results=7&start=7&by-date=false

Bu tablonun gerçekleşmesi için gerekli ortamı sağlayamadıktan sonra bu rakamları yakalamayı hedeflemeyin derim.

Mesela bu tabloda ağaç başı 2 kilo iç bademi 3. yaprakta alıyorlar. Belki bu bizdeki 4.yaştır. Bu rakamların gerçekleştirilebileceğini Kaliforniya da gördüm. Ama bizde bu şekilde bir verim alan bahçe henüz görmedim.

İklim, çeşit, toprak, anaç, sulama, doğru budama, doğru bakım programı ve besleme programı, bahçeyi , bölgeyi çok iyi tanıma, fidanın kalitesi, aşının kalitesi, uzun yıllar tutulan veriler ve üzerinde analizler, çalışmalar, doğru bahçe işletme modeli. Yetiştiricilikte doğru bilgi akışı, bilgi paylaşımı, uzmanların, devletin, üniversitelerin ve yetiştiricilerin bir arada çalışma kültürü... bir çok neden var bu verimleri yakalamaya sebeb olan.

En basitinden fidan kalitesi o kadar düşük ki Türkiye'de. Azdan da az fidancı var kaliteli fidan yapan. Ne kadar kaliteli fidan üretmeye değil, ne kadar çok fidan satmaya yönelik bir ticari iklim var. Fidanlık denetimleri zayıf. Ya aldığınız çeşitler yanlış çıkar, ya sertifikalar karışık verilir, ya hastalıklı fidan gelir.. Zaten badem yetiştiriciliğinde maça bir sıfır geride başlıyoruz.

İklim olarak Kaliforniya gibi sıcak, kuru, gelişim dönemi uzun olan bölgelerde değilseniz iki sıfır geridesiniz.  Nonpareil ile tozlayıcı olsun diye Texas diktiyseniz bir gol daha yediniz demektir veya anaç olarak çöğür anaç kullandıysanız. Son 20-25 yıldır non-pareil ile texas dikilmiyor. Bir tane bile texas ile tozlanan bahçe görmedim.( ama anaç ve bölgeye göre dikilebilir deniliyor, bazı anaçlarda ve bölgelerde çiçek açma dönemleri yakınlaşabiliyor)

Budama şekil budaması diye derin budamalara devam ediyorsanız bir gol daha yersiniz. Besleme ve bakım programınız yanlış ise bir gol daha. 5-0, 6-0 geriden başlayınca aramızdaki verim aramızdaki verim farklarının yüksek olması doğal bir sonuçtur. Suyunuz yoksa maçı kaybettiniz zaten. Eninde sonunda badem üretirsiniz ancak zaman çok uzar. Ticari anlamda belirtiyorum yoksa vakit var ise tabii ki yağış bol alan bölgelerde eninde sonunda oluyor.

Kaliforniya'dan verim bilgisi vermek isterim:

Bu verimler başımızı döndürdü diyebilirim. Ama bu kadar verimli topraklarda her detaya dikkat edilince bu verimler yakalanabiliyor. Yine de yazının başındaki en yukarıdaki tablo bu tablodan çok daha iyimser. Yatırımcılara, badem ekmek isteyenlere bu tabloları göstermek ne kadar doğru ve gerçekçi tartışılır. Ama bu rakamlara yaklaşabileceğimizi veya yakalayabileceğimizi biliyoruz. Hedeflerimizde var.

Bizdeki verimler
3. Yaprak 0,25 kg, iç badem
4.Yaprak 0,75 kg iç badem alan bahçelere rastladım. Bunlar en yüksek verim  gördüğüm bahçelerdendi. Tabii bizde genelde bilgi paylaşım kültürü olmadığı için pek bilgi toplayamıyoruz. Belki daha iyi bahçelerde vardır umarım. Verimli toprakta, düz arazide, uygun iklimde, su sorunu olmayan bahçelerde verimler doğal olarak daha yüksek. 3. Yaprakta ticari miktarda badem alamayan bahçelere daha çok rastladım.

Kaliforniya'da bize göre 3. Yaprakta 6 kat, 4. yaprakta 4 kat daha fazla verim alıyorlar. Bu farkı kapatacak şekilde o verilere yaklaşma planlaması ile işe girişilmeli. Yoksa sökülen yerine zeytin dikilen, ceviz dikilen vs... bahçeler mevcut.

Kaliforniya ziyaretindeki en büyük kazananımız, genel anlamda hangi noktalarda doğru yaptığımızı, hangi noktalarda eksik/yanlış yaptığımızı kısacası doğru ve yanlışlarımızı görmek oldu. Bahçe olarak,  işletme sistemimizin doğruluğu ve yetiştirici olarak doğru yolda gittimizi görmemiz açısından da bizim açımızdan ayrıca sevindiriciydi.

           











3. Yaprak Kalifornia             ve      3. Yaprak Güney Batı Türkiye, kendi bahçemiz 2013 yılı..

Ağaç şekillerinden Kaliforniya budama farklarını görebiliyoruz. Yukarıda yazdığım sebebler kesinlikle verimi etkileyen sebebler.

4. Yaprak Kendi Bahçemizden

 Badem yetiştiriciliği konusunda bahçemizde Ar-Ge çalışmaları yaptık ve devam ediyoruz. Ar-ge ağaçlarımız, 2011 de, 2012 de ölen, gelişmeyen veya değiştirilen ağaçlar üzerinde devam ediyor. 3.yaprakta badem ağacından eski dikimlerle karşılaştırdığımızda  daha erken verim almayı başardık. Hatta bu sene 2. yaprakta gelişen ağacımızdan da çok az da badem alabileceğiz. Bu ağacı 3. yaşında Kaliforniya verimini yakalamasını sağlayacağız.

3. Yaprakta 250 -300 gram iç bademi yakaladığımız ağaçlarımız oldu. Yani ABD değerlerinden 5 kat daha az. Diğer bir Ar-Ge çalışmamızda ise 4. Yaprakta 2 kg iç badem yakaladığımızı gördüğümüz ağacımız mevcut. ABD rakamların 2900 gr civarı.  Burda budama hatası bu az farkı getirdiğini tespit ettik. Bu şunu gösteriyor ki, Badem de 3. veya 4. yaprakta ticari verim yakalanabilir. Tabii ki ağaç bazlı karşılaştırmalar doğru değil. Bunlar Ar-Ge amaçlı izlenen ağaçlar olduğu için yazdım. Sonuç olarak bahçe bütündür ve dönüm bazında ne kadar iç badem alındığına bakılmalı. 4. ve 5. Yaprakta dönüme 9-10 kilo iç badem alınıyor ve dönümde ağaç sayısı 40 adet. Verimler ülkemizde gerçekten çok düşük. Bunun için neler yapmak gerekiyor artık çok iyi biliyoruz. Umarım bir sonraki bahçeyi kurma imkanımız olur ve bu bilgilerimizi o bahçede uygularız.

Tabi bu rakamları verdiğimde bizde 4 kat fazla alıyoruz diyenlerde oluyor. Ama gittiğimizde kayıt ve belge göremiyoruz.

Gerçek bir rakam paylaşayım. Ağaç yaşı tam bilinmiyor ama 15-20 li  yaşlarda bir bahçede, ağaç başına 4-5 kilo iç badem alındığını tespit ettik.  ABD rakamlarına göre standart verim 5-7 kg iç badem ağaç başına. 8kg iyi verim 9 kg  ve üzeri ise çok çok iyi bir verim.

Üreticiler bahçe bilgilerini paylaşsalar bölgesel verim miktarlarını, hangi çeşitlerin nerde daha iyi verim verdiğini yazmak isterdim.

Badem yetiştiriciliğine bir bütün olarak bakmak gerekiyor. Ağaçlara ne verelim, ne yapalım, orda ne yapıyorlarsa bizde yapalım vs gibi sorular odağı kaçırır, sizi yanıltır. Önce saha üzerine çıkılmalı, çalışılmalı ve sonra o sahadan ne çıkabileceği hesaplanmalı. Proje bütün halinde planlanmalı vs sonra yetiştiriciliğe başlanmalı.

Ağaçları çalışmaya yönelik beslemek ve korumak gerekiyor. Bu işlemlerin bahçe kurulurken planlanması daha doğru olur. Malesef planlamaya gereken önemi vermiyoruz. Yatırım sonrası da verime kadar çok iyi planlanmalı.

----

22.Kasım 2011 de ... bu konudaki düşüncelerimi yazmışım. O yazıdan bir alıntı ekliyorum

''Bahçe yatırımını bir spektrum da anlatmak gerekirse;

Yukarıdaki şemada da göreceğiniz üzere planlama ve bahçe işletmesi bahçe kuruluşu kadar önemlidir. Bu işe girmek isteyenler, girenler Bütçeler yapılırken planlamaya gereken bütçeyi ve önemi ayırmadıklarında sıkıntı yaşarlar. Aynı şekilde işletmeye de.. Planlamaya gereken önem verilirse bahçe kuruluşu daha kolay olur. Bahçe işletmesi, doğru planlanarak kurulmuş bir bahçede gereken önem verildiğinde bahçeyi yüksek performansa götürür. 

Bu işe girmek isteyenlere tavsiyem :

• Bu işe girmeden önce ciddi bir araştırma bütçesi ayırsınlar. Girip girilmeyeceğine öyle karar versinler. Böylece kayıp çok olmadan vazgeçilecekse geçilsin veya neye girdiğinizi iyi anlamış olun. 
• Girmeye karar verenler badem için örnek vermek gerekirse ilk 4-5 seneyi karşılayacak bir planama yapsınlar. badem 3.yılda vermeye başlar 4.yılda kendini çıkarır senaryosu çok iyi bir senaryodur. Tabii ki 3. ve 4. yılda verecektir ama çok iyi bakarsanız. Gerekli yatırımları yapmışsanız ve gerekli işletme maliyetlerine girmişseniz...aksi halde 4 yaşında meyva vermeyen ağaçlarda var. Cevizde bu süre daha uzun sürebilir.. 6-7 sene diyebiliriz. 
• İşletmeye, işletme ahengine gerekli önemi verin. ''

-----

Planlamanın önemine işin başında önem vermemiz bahçemizdeki güzel gelişimin sebeblerinden biri.

Biz her sene Kasım -Aralık aylarında bir sonraki sezonun besleme ve bakım programlarını hazırlıyoruz. Tabii ki bu sezon ve iklime göre bir iki hafta öne veya ileriye gidebiliyor. Gözlemler sonucunda bazı uygulamalar ekelenebiliyor veya bazı uygulamalar iptal edilebiliyor. Ama sonuç olarak elimizde bir yol haritası ve iş planı ile sezona başlıyoruz.