http://turatarimbadembahcesi.blogspot.com.tr/2013/03/bakla-znn-epicometis-hirta.html
Bunlara ek olarak geçen seneden bu yana öğrendiklerimizi veya çalışmalarımızı sizlerle paylaşmak isterim.
Bu böcek Mısır'da Tropinota Squalida olarak gözlemleniyor.
Sol taraftaki bizde görülen Tropinota Epicometis Hirta.Sağ Taraftaki ise Tropinota Squalida.
Mısır'da bu böcekler 16 Kasım'dan Mayıs sonuna kadar gözlemleniyor. Erginleri Havalar ısınınca uyuşma durumunda toprakta duruyorlar.
Bizde ise havalar çok ısınınca Temmuz ortası ve Ağustos aylarında toprakta uyuşma modunda, bir nevi yaz uykusu modunda geçirirken, kışı da erginleri aynı şekilde toprakta kış uykusu modunda geçiriyor.
Hava sıcaklıklarının 16-25 derece olduğu dönemlerde en çok görüldükleri dönem.
Eylül- Kasım aylarında hava sıcaklıkları 16-25 derece arasına düştüğünde gözlemleyip tekrar uçuşup uçuşmadıklarına bu sonbahar bakacağız. Tekrar çıkıp 2 ay içinde yumurtlama faaliyetleri olan bölgeler olabilir. Belki bazı bölgelerden gelen bu böcekle başa çıkamıyoruz feryatlarının sebeblerinden biri bu olabilir. Bu bölgelerde o dönemler ilaçlama yapmak gerekebilir. Bunu mantık olarak bu şekilde yorumluyorum, ancak bunu bu sezon sonu göreceğiz.
Bizim yaptığımız ölçümlere göre toprak sıcaklığı 10 dereceye ulaşınca ergin uçuşmaları tek tük gözlemleniyor. Bu ara ağaçlarımız henüz açmaya başlıyor veya henüz açmamış durumda. Geçen sene bir bölgede arılar gelmeden, toprağa insektisit uygulaması yaptık. Bahçenin o bölgesinde bu böcekleri çok az gözlemledik. O bölgede mavi leğenler boş kaldı. Bu sene ise geçen sene bahçede en çok gözlemlenen yerde aynı uygulamayı yaptık. Sonuçlarına bakacağız.
Tabii ki uçarak başka yerlerden geliyorlar. Bu yüzden bahçeler bu uygulamaları beraberce yapmalı.
Entegre Zararlı Mücadelesi (EZM) bu zararlılın zarar oranını düşürebilir.
Arılar gelmeden ve arılar gittikten sonraki dönemlerde hava sıcaklıkları çok çıkmadan yapılan ilaçlamalarda da nesilleri kırılabilir. Çok sıcaklara ise gözlemlerseniz erginleri toprakta bulabilirsiniz.
Bizim bu sene de gözlemlerimiz ve yaptığımız uygulamalar bir nebze işe yararsa bahçe koruma programınıza ekleyeceğiz.
Ayrıca dünyanın her yerinde bu mavi leğen uygulanıyor. Ancak renk açık mavi olmalı. İçine elma kokulu bulaşık sabunu damlatan var, dut pekmezi damlatan var veya yurtdışında Macaristan'da yapılan bir çalışmada Cinnamly alcohol (3-phenyl-2-propenyl alcohol) ve trans-anethole ((E)-4-propenyl-methoxybenzene) formülü mavi leğenlere böcek çekici maddeler olarak ekleniyor. Bu formülün başarılı olduğunu bir çalışmada okudum. Ancak henüz deneyemedik. Bu formülü yaptırabilirsek bu dönem denemek isteriz.
Zınnı ile ilgili ülkemizdeki bazı entamoloji hocalarından ve yurtdışından bazı hocalardan bilgiler araştırıyorum. Bu konuda çok fazla detaylı çalışmaya şu ana kadar rastayamadım. Genelde dönemsel tuzaklarda yakalanan böcek sayıları ile ilgili rakamlar var. Ancak hava ve toprak sıcaklıkları ile ilgili çalışmalara rastlayamadım. Bu çalışmaların yapılmasına ülkedeki verim artışı açısından önemli.
Mesela bu böcekler Mart ayında iyice gözükmeye başlıyorlar, ancak bahçeniz geçci bir çeşit ise çoğaldıkları dönem ağaçlarınız çiçek açıyor ve bu böceklerin saldırısına uğuyor. O saatten sonra arılarda geldiğinden ilaçlama ve mücadele yapmak zorlaşıyor.
Size tavsiyem bahçenizde Kiriş Otu, Protea Aristata, Chrysanthemum Carinatum (bir çeşit kuzey afrika papatyası) , bu papatyanın sarı ve beyaz renkli olanları seçilerek tuzak bitkiler kurabilirsiniz.
Protea Çiçeği
Kuzey Afrika Papatyası
Kiriş veya Çiriş otu (Asphodelus Albus)
Tuzak bitkiler bakımından iki görüş var:
1.Görüş tuzak bitkileri çok fazla bahçenize dikmeyin, böcekleri çekersiniz.
2.Görüş ise bol bol tuzak bitki kurun. Bu bitkiler ağaçlardan alçak olduğu için ve bu bitkileri bu böcekler daha çok sevdiği için ağaçlarınıza çok gelmezler.
Bu böcekler beslenmek amacıyla ağaçların çiçeklerine geliyorlar. Bu görüşlerden şu ana kadar 2.sine yakınım. Ancak hangisinin daha doğru olduğu bir kaç yıl içinde anlayacağız.
Neden 2.sine şimdilik daha yakınım? Bizim bahçemizde çiriş otu çok fazla. Bizde geçen sene saldırı çok olmadı, tüm böcekleri bu tuzak bitkilerin üzerinde gördük. Geçen sene nerdeyse her ağacın yanından çiriş otu çıktı. Ağaçlarda böcek göremezken Çiriş otlarının üzerinde onlarca böcek vardı. Neden 1. görüş haklı çıkabilir.? Bu sene daha çok ağacımız çiçek açacağından saldırıyı daha detaylı gözlemleyeceğiz. Belki geçen sene ağaçlarımızın yaşından dolayı az çiçek açması bu sonuçları doğurdu.
Ama bunu tam manasıyla teyyit etmek için bir iki sezon daha gözlemlememiz gerekiyor.
Kısacası bu böceğin mücadelesi böceğin gözlemlenmediği dönemde de yapılması gerekiyor. Müdahele böcek gelmeden, uyanmadan yapılmalı. Mavi leğen konmadan önce doğru zamanlarda EZM yapılmalı nesiller kırılmalı. Sonra bu mavi leğen ve tuzaklar çiçek mevsiminde kurulmalı. Hiç birşey yapmayıp sadece çiçek dönemi mavi leğen koymanın etkin bir mücadele olmadığını düşünüyorum.
Bu konuda bilgisi olan değerli hocalarımız ve üreticierimiz var ise bizlerle bilgi paylaşmalarını dileriz.
